Mobbing Nedir?

Mobbing, bir çalışanın, işyerinde veya işle ilgili durumlarda, sistematik ve tekrarlayan bir şekilde maruz kaldığı psikolojik taciz, zorbalık ve ayrımcılık gibi olumsuz davranışları ifade eder. Mobbing, kişinin psikolojik ve fiziksel sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir ve iş performansını düşürebilir.

Mobbing Nasıl Anlaşılır?

Mobbing belirtileri arasında; sürekli eleştirilme, aşağılanma, hor görülme, dışlanma, yalnızlaştırma, dedikodu yayma, işe yaramaz gibi görme, iş yükünün haksız yere artırılması, sürekli denetlenme ve takip etme gibi davranışlar sayılabilir. Mobbing, yalnızca bireysel bir sorun değil, aynı zamanda bir örgütsel sorun olarak da görülebilir ve işyerindeki insan ilişkilerindeki eksiklikler, haksızlıklar, kaynakların eşitsiz dağılımı, liderlik eksiklikleri gibi yapısal nedenlere bağlı olabilir. Mobbing, birçok ülkede yasal olarak tanınmış bir kavramdır ve iş ve sosyal güvenlik hukuku kanunlarınca tarafından yasaklanmıştır. Mobbinge maruz kalan çalışanlar, mobbing davası açarak haklarını savunabilirler.

Mobbing Mağduru Kişilerin Başvurabileceği Yollar Nelerdir?

Mobbing, iş yerlerinde yaygın bir psikolojik şiddet biçimidir. İşten çıkarma gibi nedenlerle işçilerin yasal haklarını kullanmalarını engellemek için sıklıkla kullanılır. Kişilerin istifa etmelerine ve haklarını talep etmemelerine yol açarak, işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmalarına neden olur. Ancak mobbing, yasal bir suçtur ve yaptırımları vardır. Kişilik haklarının korunması, Medeni Kanun 23 ve 25. maddeler arasında düzenlenmiştir. İş Kanunu’nda doğrudan mobbinge ilişkin bir düzenleme yoktur ancak eşit davranma ilkesi, çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi, iş sağlığı ve güvenliği konularında işçi ve işverenlerin yükümlülükleri gibi maddeler değerlendirilebilir.

İşçi, mobbinge maruz kaldığı durumlarda maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Ancak bu talep için, mobbing nedeniyle bir zararın oluşması ve zarar ile mobbing arasında bir sebep-sonuç ilişkisi bulunması gerekmektedir. Ayrıca, mobbinge maruz kalan işçi ayrımcılık tazminatı da talep edebilir, ancak bunun için belirli koşulların sağlanması gerekmektedir.

Mobbing, iş yerinde sistemli ve sürekli bir şekilde, mağduru bezdirme amacıyla duygusal taciz veya fiziksel şiddet tehdidi yoluyla gerçekleşen bir davranıştır. Anlık stres sonucu ortaya çıkan hakaret veya dışlama, mobbing olarak nitelendirilemez.

Borçlar Kanunu m.417, mobbingin yasal dayanağı olarak işverenin hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini koruması, saygı göstermesi ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir ortam sağlaması gerektiğini belirtir. Bu yasa gereği, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize maruz kalmamaları ve bu tür tacizlerle karşılaşmış olanların zarar görmemeleri için gerekli önlemler alınması zorunludur. Eğer bir işçi mobbinge maruz kalırsa, iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshetme hakkına sahiptir. İş Kanunu’nun 24. maddesinin 2. fıkrasının b ve d bentleri uyarınca, mobbingin varlığı durumunda işçinin iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı bulunmaktadır.

Mobbing Davası Nedir?

Mobbing davası, bir çalışanın işyerinde maruz kaldığı mobbing nedeniyle, mobbing mağdurunun işverene karşı açtığı hukuki bir davadır. Mobbing davası, mobbing mağdurunun hukuki haklarını savunmak ve mobbing nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların tazmini talep etmek amacıyla açılır. Mobbing davası, iş hukuku alanında açılan bir dava türüdür ve iş hukuku mahkemelerinde görülür. Mobbing davası, çalışanın iş sözleşmesindeki hükümlere aykırı olarak işveren tarafından kötü muameleye maruz kaldığını kanıtlaması gerektiğinden, mobbing davaları genellikle kanıt yönünden zorlu ve uzun sürebilir. Bu sebeple mobbing mağduru çalışanın, mobbing davasına konu olan olayların kanıtlarını sunması, tanıklar getirmesi, tıbbi belgeler sunması gerekebilir. Mobbing davası açmak için, çalışanın iş hukuku konusunda uzman bir avukatla çalışması önerilir. İş hukuku avukatı İzmir ili içerisinde mobbing davasının yürütülmesinde mobbing mağduruna yol gösterebilir ve hukuki haklarının korunmasını sağlayabilir.

Mobbing davası açmadan önce, yetkili mahkemeye açıklayıcı bir dilekçe sunulmalıdır. Dilekçenin kesinlikle bir iş hukuku avukatı tarafından yazılması gereklidir ve  tüm delilleri içermelidir. Mobbing davası ispatı için bu deliller ve kanıtlar önemlidir ve davası açılmadan önce dilekçede yer alması gerekmektedir. Mobbing davası için somut bir kanıt ya da delil bulunmayan kişiler, mutlaka bir şahit göstermek zorundadır.

Mobbing Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

Mobbing’in belirtilerini tanımak ve doğru bir şekilde teşhis etmek önemlidir. Yoğun iş temposu nedeniyle yaşanan yetersizlik, üstlerin uyarıları ve iş verimliliği açısından yapılan eleştiriler gibi durumlar, mobbing ile karıştırılmamalıdır. Mobbing’e işaret eden belirtiler arasında kurum içinde sürekli dışlanma, başarılı işlerin takdir edilmemesi, sorumluluğu olmayan işlerin kişiye yüklenmesi, fiziksel olarak imkânsız işlerin yapılması, hakaret, küfür, fiziksel şiddet gibi davranışlar sayılabilir.

Mobbing mağdurları, kasıtlı olarak bezdirme amacıyla yapılan eylemlerden etkilenirler. Bu tür eylemler, mağduru zor durumda bırakmak, psikolojik ve fiziksel sorunlar yaşatmak ve hatta işten istifa etmeye zorlamak gibi amaçlar taşır. Mobbing, iş yerinde gerçekleşir çünkü çalışma faaliyetleri orada gerçekleştirilir. Ancak, iş yerinin sadece fabrika veya ofis gibi yerlerle sınırlı olmadığı, işin yapıldığı yer olarak değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Mobbing, mağdur üzerinde duygusal taciz veya fiziksel şiddet tehdidi ile ortaya çıkmalıdır. Mobbing yapanın herkesle aynı davranışları sergilemesi, kişilik haklarının ihlali olarak değerlendirilebilir ancak mobbing amacı taşımadığını göstermez. Mobbing, mağdurun kişiliği, mesleki durumu veya sağlığına zarar verir.

Memur Mobbing Davası Açabilir Mi?

Mobbing mağduru bir kamu çalışanı, idareye karşı tam yargı davası açarak mobbing eylemleri nedeniyle manevi tazminat ve maddi zarar talep edebilir. Yargıtay kararlarına göre, bu tür davalarda husumet idareye yöneltilmeli ve idari yargı yetkili olmalıdır. Mobbing tazminat davası açmadan önce, mağdur çalışanın idareye başvuru yapması ve zararının tazmin edilmesini talep etmesi gerekmektedir.

Kamu görevlilerine uygulanan psikolojik şiddet/mobbing nedeniyle açılacak davaların sonucunda, işlemin mobbing amacıyla yapıldığının tespiti ve ispatı oldukça önemlidir. Bu tür davaların sonuçları, kazananlar kadar kaybedenler için de önemlidir. Somut olayda mobbing örneklerinin yaşanıp yaşanmadığının tespiti gerekmektedir ve bu tespit, mobbing davası avukatları tarafından Yargıtay ve Danıştay içtihatlarına uygun şekilde yapılmalıdır. Mobbing davası, özellikle büyük şehirlerde sıklıkla başvurulan bir dava türüdür ve ceza davası yönü de bulunabilir. Mobbing davası açılması ve takibi, bir bireysel iş avukatı veya mobbing davası avukatı tarafından yapılmalıdır. Ayrıca, kıdem tazminatı alacağının hesaplanması işlemleri de alanında uzman avukatlar tarafından gerçekleştirilmelidir.