Mehir Nedir ve Boşanmada Ne Anlama Gelir?
Boşanma davalarıyla ilgili merak edilen konular arasında, mehir alacağı davası da yer almaktadır. Mehir, İslam Hukuku’nun bir kavramıdır ve evlilik sırasında erkeğin eşine verdiği para veya mal olarak tanımlanabilir. Mehir kavramı, boşanma durumunda nasıl ele alınacağı konusunda da merak uyandırmaktadır. Yargıtay’ın kararlarına göre, mehir alacağı, bağışlama vaadi olarak nitelendirilen bir tür alacak olarak değerlendirilmektedir. Bu alacaklar, Borçlar Kanunu kapsamında ele alınmaktadır.
Türk Medeni Kanunu’nda mehir senedine dair özel bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, eski Medeni Kanun döneminde düzenlenen mehir senetleri hükümleri geçerliliğini korumaktadır. Günümüzde mehir uygulaması yasaklanmamıştır ve mehir senetleri İcra ve İflas Hukuku hükümleri doğrultusunda incelenmektedir. Ancak, mehir senedinin hukuki geçerliliği için kesinlikle yazılı olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Yazılı olarak düzenlenmeyen mehir senetleri hukuki açıdan geçersiz kabul edilmektedir. Yargıtay kararlarında da mehir senedinin geçersiz olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı belirtilmiştir. Bu nedenle, mehir senetleri Aile Mahkemeleri tarafından incelenmektedir.
Boşanmada Mehir Alacağı Talep Etme Hakkı Var Mıdır?
Boşanmanın fer’i sonuçlarına ilişkin sözleşmeler, hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli sayılmaz. Ancak taraflar, boşanmanın sonuçlarına ilişkin tali konularda karşılıklı olarak anlaşabilirler. Bu anlaşmalar, sözleşme serbestisi ve ahde vefa ilkesi çerçevesinde hâkim tarafından onaylanabilir. Eğer mehir senedi varsa, hâkim mehir borcu olduğuna kanaat getirerek, boşanma kararında borcun ödenmesine karar verebilir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, bir davada; ” mehir olarak evlenene verileceği vaad edilen taşınmazın, mehir senedinin hukuki yapısı gereği, bağışlama vaadi olduğunu kabul edip taşınmazın devrinin resmi şekle tabi olması gerektiğini” demiştir. Ancak mehir, bazı durumlarda, kocanın boşanma hakkının kullanılmasının engellendiği veya kadının bu şekilde boşanmaya ikna edildiği durumlarda, kamu düzenine aykırılık teşkil edebileceği için mahkemece onaylanmamaktadır.
Genellikle ispata ilişkin olarak ihtilaflar çıkabilmektedir. Senede karşılık senetle ispat kuralı gereği, hısım olan tarafında senet ile karşılık vermesi gerekmektedir. Bundan ötürü olarak, mehir alacağının tanıklarla ispat edilip tahsil edilmesi Türk hukuk sitemi için geçerli değildir. Bu gibi çok fazla spesifik ve teknik bir konuda danışmak için avukata gidilmelidir. Eğer Ege bölgesindeyseniz avukat İzmir boşanma avukatı arayabilirsiniz.
Mehir Talep Etmenin Şartları Nelerdir?
Mehir senedi, ileriye dönük bir bağışlama vaadi olarak kabul edildiğinden, burada da önemsenen konu bağışlama vaadinin geçerli olması için gereken şekil hususlarıdır. Yani mehir senedinin de geçerli olması için bu şartların varlığı yeterlidir. TBK’nın 288. maddesi gereği, bağışlama vaadi yazılı olarak yapılmalıdır. Dolayısıyla mehir senedinin de yazılı olarak düzenlenmesi, geçerlilik için gereken bir şarttır.
Yargıtay kararlarına göre, mehir senedi ispat vasıtası olarak kabul edilmektedir. Bu kararlarda, mehir sözleşmeleri için yeni Türk Medeni Kanunu döneminde de geçerli olduğu hüküm altına alınmıştır. Ayrıca Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 02.12.1959 tarihli 1959/14 E. 1959/30 K. Sayılı içtihadı birleştirme kararında, mehirin eski hükümlere göre kurulmuş olması durumunda, TMK tarafından yasaklanmış bir hukuki ilişki olarak kabul edilmediği belirtilmiştir. Bu karar, mehir sözleşmelerinin bugün için de geçerli olduğunu ve yazılı şekle uyulmak koşulu ile ispat vasıtası olarak kullanılabileceğini ortaya koymaktadır.
Özetle; mehir senetleri geçerli kabul edilmekte ve ispat vasıtası olarak kullanılmaktadır. Ancak mehir senetlerinin geçerliliği için yazılı şekle uyulması gerekmektedir. Ayrıca Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları, açıklayıcı ve bağlayıcı niteliktedir. Dolayısıyla mehir sözleşmeleri hakkında bu kararların da dikkate alınması gerekmektedir. Bunların yanı sıra İzmir ve çevresinde iseniz mehir senedi konusunda kesinlikle izmir avukat arayışına girmelisiniz.
İzmir boşanma ve İzmir aile hukuku davaları için Meriç hukuk bürosu ile iletişime geçin.