Müşteki (Şikâyetçi) Nedir?

Müşteki (Şikâyetçi) Nedir? Müşteki, suç teşkil eden fiil sonucunda yaralanan veya mağdur olan kişinin diğer adıdır. Suç ve fail, yasal olarak öngörülen zamanaşımı süresi içinde ortaya çıktığında, şikayetçinin şikayette bulunması için altı ayı vardır. Müştekinin şikayette bulunma hakkı, polis, jandarma veya savcılık nezdinde sözlü olarak kullanılabileceği gibi, savcılık veya mahkeme nezdinde yazılı olarak da kullanılabilir.

Müşteki Ne Demek?

Mağdur veya zarar gören, suçun soruşturulması veya kovuşturulması için yetkili makam olan savcılığa şikayette bulunma hakkına sahiptir. Söz konusu hak, hem gerçek hem de tüzel kişilere tanınan bir haktır. Tüzel kişiler bu imtiyazı yetkili makamlar aracılığıyla Cumhuriyet Başsavcılığına başvuruda bulunmak suretiyle kullanabilirler. Müşteki, şikayet hakkını kullanan kişidir. İzmir Avukat araştırmasını yapan bazı kişiler de müşteki olarak sınıflandırılabilir.

Bir kişinin şikayette bulunma hakkı tamamen kişiseldir ve paylaşılamaz. Şikayetçinin vefatından önce şikayet hakkını ileri sürmesi sonucunda kovuşturma açılması halinde, müştekinin mirasçılarının kovuşturma aşamasına “katılımcı”, yani “müdahale eden” sıfatıyla müdahil olabilecekleri belirtilmelidir.

Türk Dil Kurumu’nda şikayetçi tarafından “şikâyet eden” tabiri kullanılmaktadır. Müşteki kelimesi, yaygın anlamının yanı sıra hukuki kavramlar içerisinde de yer almaktadır. Şikayetçi, Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunlara göre soruşturulmakta ve kovuşturulmakta olan suçlar sonucunda zarara veya mağduriyete uğrayan kişidir. Şikayetin başlığına ilişkin olarak kanun hükümlerinde herhangi bir tanım bulunmamaktadır. Bir suçtan zarar gören veya mağdur olan kişi veya şikayetçi, Cumhuriyet savcılığına veya ilgili kuruma başvurarak şikayet hakkını kullanan kişidir. Kovuşturma aşamasında, soruşturma aşamasından sonra mahkeme müştekiye katılma, yani davaya müdahil olma talebi olup olmadığını sorar. Şikâyetçi, katılım talebi olduğunu söylerse, kendisine müdahale etme demenin başka bir yolu olan katılımcı unvanı verilir.

Birden fazla kişinin şikayetçiye karşı bir suç işlemesi düşünülebilir veya tek bir kişinin birden fazla suç işlemesi mümkündür. Şikâyet hakkının konusu suç niteliği taşıyan bir fiil olduğundan, müşteki bu hakkını kullanarak suçun işlenmesinde rol oynadığına inandığı herkes hakkında şikâyette bulunmuştur. Söz konusu fiil şikâyet konusu olduğundan, suç niteliği taşıyan fiilleri işleyen kişilerden bir kısmının şikâyete tabi olup bir kısmının şikâyete konu olmaması müşteki açısından düşünülemez. Bir kişinin şikayetçiye karşı birden fazla suç işlemesi halinde, her suç için birden fazla suç duyurusunda bulunulması veya tek bir suç duyurusunda bulunulması mümkündür.

Müşteki Sanık Ne Demek?

Suçtan zarar gören veya mağdur olan ve şikayet hakkını kullanan ve savcılık tarafından yapılan soruşturmada suç şüphesi bulunan kişi müşteki sanık olarak bilinir. Kovuşturma aşamasında bir dosyaya katılma talebinin bulunmaması nedeniyle, davacı sanık, katılma ve müdahale etme ehliyetine sahip olmayan kişidir. Aynı kişi, katılma talebinde bulunduğu takdirde “katılımcı/davalı” rolünü üstlenecektir.

Suçtan etkilenen veya mağdur olup da savcılık soruşturması sırasında şikayet hakkını kullanmayan ve aynı dosyada hakkında şikayette bulunulan kişi mağdur şüphelidir. Aynı olayda hem zarar gören hem de mağdur suç duyurusunda bulunacaksa, söz konusu kişi soruşturma aşamasında “mağdur şüpheli”, kovuşturma aşamasında “mağdur sanık” olarak anılacaktır.

Müştekinin Diğer Sıfatları Nelerdir?

Müştekinin bir diğer adı da suç eylemi sonucunda mağdur olan şikayetçi kişidir. Soruşturma aşamasında şikayette bulunan müşteki aynı zamanda suç mağduru veya bu suçtan zarar görmüş ve bir suç isnat edilmişse, müştekinin şüpheli olduğu anlaşılır. Kovuşturma aşamasında müştekinin davaya müdahil olmak istemesi halinde “katılımcı” yani “müdahil” rolü üstlenilecektir.

Şikayetçi, suç eylemi sonucunda hem mağdur hem de zarar gören taraf ise ve henüz şikayette bulunmamış veya şikayet etmekten vazgeçmemişse, yani bir talep olmamışsa, sanık rolünü üstlenir. Bu durumda davaya müdahil olmak için bir talepte bulunulursa, “müdahil sanık” veya “katılan davalı” olarak anılacaktır.

Müşteki ile Davacı Arasında Ne Fark Var?

Bir suçtan zarar gören veya mağdur olan ve bunun sonucunda Cumhuriyet savcılığına başvuruda bulunarak şikayet hakkını kullanan kişi müşteki, diğer bir deyişle müştekidir. Ancak davacının iddiaları daha geniştir. Bir hakkın ihlal edildiğini iddia eden ve bu hakkın ihlali nedeniyle uğradığı zararın tazminini veya bu hakkın iadesini talep eden tarafa davacı denir. Fakat ikisi de İzmir Ceza Avukatı tarafından temsil edilebilir.

Müşteki Şikâyet Süresi Ne Kadar?

Zamanaşımı, devletin bir suç işlendikten sonra dava açma, cezayı uygulama veya müsadere etme yetkisinin sona erdiğini gösterir. Türk Ceza Kanunu’nun 72. maddesine göre zamanaşımı hükmedilen bir konudur. Yasa, üç farklı zaman aşımı biçimini belirtir. Bunlar:

• Ceza zamanaşımı
• Müsadere zamanaşımı
• Dava zamanaşımı

Müşteki Şikâyet Hakkını Nasıl Kullanabilir?

Müşteki, polis, jandarma veya savcılık ile konuşmanın yanı sıra savcılığa veya mahkemeye yazılı olarak şikayet hakkını kullanabilir. Yargı mercilerine şikayet hakkının kullanılması için başvurulabilecek idari merciler, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 158. maddesinde sayılmıştır.

İlgili maddede şikayet hakkının, Türkiye dışında işlenen ve Türkiye’de takip edilecek suçlar için valilik veya kaymakamlıklara, Türk büyükelçilik ve konsolosluklarına ve kamu görevinin ifası ile bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen suçla ilgili olarak ilgili kurum ve kuruluşun idaresiyle yapılan başvuru şeklinde de kullanılabilir. Şikâyet hakkı, yazılı olarak, el yazısı ile veya bilgisayar çıktısı alınarak veya her ikisiyle birlikte sözlü olarak ifade edilebilir. Bu durumda en önemli olan, iddia edilen suç teşkil eden davranışın açık ve inandırıcı bir şekilde anlatılmış olmasıdır. Ek olarak bu kişiler detaylı bir şekilde Avukat İzmir araştırması yaparak da net bilgiler öğrenebilirler.

Müştekinin Hakları Nelerdir?

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 234. maddesi mağdurun veya şikayetçinin haklarını düzenlemektedir. İlgili maddede belirtildiği üzere şikayetçinin hakları aşağıdaki gibidir:

• Soruşturma aşamasında, delillerin toplanmasını, belge düzenlenmesini, bazı durumlarda baro tarafından vekil atanmasını, el konulan ve alıkonulan eşyaların vekil tarafından incelenmesini isteme, dava açmama kararına itiraz.
• Kovuşturma aşamasında, duruşmaların ne zaman yapılacağını öğrenmek, davaya müdahil olmak, belge örnekleri istemek, tanık çağırmak, bazı durumlarda avukat atanmasını istemek ve davaya karışmışsa yasal yollara başvurmak.